Joodse Partizanen

Vandaag internationale Holocaustdag en de dag dat de Jood naar de wapens greep en zijn vervolgers mores leerde

brabosh1 reactie

holocaust-dagDe nachtmerrie die elke antisemiet ter wereld kwelt: De Gewapende Jood

Volgende week, 27 januari 2015 zal het precies 70 jaar geleden zijn dat KZ Auschwitz-Birkenau werd bevrijd door het Rode Leger. Nog maar pas tien jaar geleden, op 1 november 2005, werd door de Verenigde Naties (VN Resolutie 60/7) deze datum van 27 januari uitgeroepen als International Holocaust Remembrance Day.

Na zestig jaar stilzwijgen over de Holocaust binnen de door de Arabische landen gedomineerde Verenigde Naties, besloot de belangrijkste en meest gekende internationale organisatie van de wereld, eindelijk om haar stem te laten horen. Beter laat dan nooit, toch? [diepe zucht…]

In Israël wordt de Holocaust – meer correct Shoah of Judeocide – al veel langer herdacht. Op 12 april 1951 nam de Knesset (het Israëlische parlement) de Yom Hashoah wet aan (voluit: Yom Hashoah U’Mered HaGetaot, ned.: Holocaust en Getto Revolte Herdenkingsdag) die sindsdien elk jaar wordt herdacht volgens de Joodse kalender op de 27ste dag van de maand Nissan. Die naam werd later gewijzigd in Yom Hashoah Ve Hagevurah (Dag van de Verwoesting en het Heroïsme) en later gemakkelijkheidshalve verkort naar Yom Hashoah.

Joden in verzet
Sommigen geloven nog steeds in de mythe dat “Joden zich als schaapjes naar de slachtbank lieten leiden“, tijdens de massale vernietiging van de Europese Joden, die tijdens WOII op fabrieksmatige wijze en aan de lopende band als het ware werden vermalen tot stof en as in de doodskampen van de nazi’s in het Oosten (Auschwitz, Sobibor, Majdanek, Treblinka, Chelmno en Belzec).

Niets is minder waar. Weinig mensen weten dat ca. 1,5 miljoen Joden van alle nationaliteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten als soldaten en officieren bij de Geallieerde Strijdkrachten, in de getto’s en in de duizenden verzetsgroepen die in heel Europa actief de nazi’s bevochten. Ruim 200.000 Joden ontvingen tijdens en na de oorlog hoge onderscheidingen voor hun moed en strijdvaardigheid.

kovnerAbba Kovner (plaatje rechts), leider van het Joodse verzet in het getto van Vilna, Litouwen, en later door de nazi’s gevreesd partizanenleider, in zijn manifest van 31 december 1941[!]:

“Hitler heeft de uitroeiing gepland van het gehele Europese Jodendom… Laat u niet als schapen naar de slachtbank voeren! Het is waar dat wij zwak en hulpeloos zijn, maar de weerstand is het enige antwoord aan de vijand!… Verzet u! Tot de laatste ademtocht!”

Denk bv. maar terug aan de Opstand in het Getto van Warschau, de gevangenisopstanden in de nazikampen Auschwitz-Birkenau en Sobibor, of bv. dichter bij huis Joodse verzetsmensen die in Boortmeerbeek een trein naar Auschwitz stopten en honderden Joden wisten te redden enz.

Zelfs voorafgaande aan WOII vochten duizenden Joden in de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) aan de zijde van de wettig verkozen Republikeinen tegen het regime van de Falangisten van generaal Franco, dat openlijk gesteund en bewapend werden door nazi-Duitsland en voor de nazi’s het oefenterrein bleek voor wat nog komen moest.

airforce

De geboorte van de Israëlische luchtmacht (IAF). De enige vliegtuigen waarover Israël beschikte nadat het op 14 mei 1948 de onafhankelijkheid had uitgeroepen, waren vier nog in kisten ingepakte gevechtsvliegtuigen die vanuit Tsjechië naar Israël werden gesmokkeld. De luchtbrug uit Tsjechoslowakije, bekend als Operatie Balak, was een van de belangrijkste verwezenlijkingen van de prille IAF (Israeli Air Force) en was bedoeld om het Europese wapenembargo jegens Israël [ook toen al !] te omzeilen.

Het waren een viertal Duitse ‘Messerschmitt 109′ die ‘s nachts in zeven haasten in Tel Aviv in elkaar werden gezet en nooit werden getest voor de vlucht. Enkele dagen nadat de Onafhankelijkheidsoorlog uitbrak, bemanden Amerikaans Joodse piloten als vrijwilligers de gevechtsvliegtuigen en slaagden erin om het Egyptische leger te stoppen op nauwelijks 32 kilometers van Tel Aviv! Een grote ramp werd afgewend.

aus-jets

Een ander memorabel moment in de geschiedenis van Israël en van de Israëlische luchtmacht (IAF). Op donderdagnamiddag 4 september 2003 vlogen drie F-15 gevechtsvliegtuigen van de Israëlische Luchtmacht (IAF) over het vernietigingskamp van Auschwitz-Birkenau in het Poolse Oswiescim (Oświęcim).

Vanuit de lucht is goed de omvang van dit kamp te overschouwen. Vooraan op het plaatje onder de eerste F-15 zijn de ruïnes van Crematorium II en III te zien. Crematoria IV en V bevinden zich links bovenaan. Crematorium I bevond zich in het basiskamp van Auschwitz (I) op zowat 3 kilometers van Birkenau.

Squadronleider brigade-generaal Amir Eshel las vanuit de lucht de volgende boodschap voor die aan de grond werd uitgezonden:

“Wij piloten van de Luchtmacht, vliegen in de lucht boven het kamp van de verschrikkingen, verrezen uit de asse van miljoenen slachtoffers en hun stille schreeuwen ondersteunend, begroeten wij hun moed en beloven om het schild te zijn van het Joodse volk en zijn natie Israël.”

[Orig: “We pilots of the Air Force, flying in the skies above the camp of horrors, arose from the ashes of the millions of victims and shoulder their silent cries, salute their courage and promise to be the shield of the Jewish people and its nation Israel.”]

door Brabosh.com

Joodse partizane van WOII, Vitta Kovner, overleden in Israël op 92-jarige leeftijd

brabosh3 reacties

Vitka Kovner-Kempner, uiterst rechts op het plaatje met Joodse partizanen. Haar toekomstige man, Abba Kovner, een door de nazi’s erg geduchte leider van de Partizanen, staat hier in het midden achteraan (in donkere outfit) [foto: Archieven van Yad Vashem]

Het stereotiepe beeld van de Joden die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog gewillig als schaapjes naar de slachtbank lieten voeren is niets anders dan een boosaardige kwakkel. Nechama Tec, auteur van ‘Defiance, the Bielski Partisans‘ [1993], boek dat drie jaar geleden werd verfilmd en bomvolle zalen trok, drukt het als volgt uit:

“Mijn onderzoek naar de vernietiging van Europese Joden door de nazi’s maakte me bewust van een ernstig verzuim en een al even ernstige vertekening. Het verzuim is het opvallende zwijgen over Joden die probeerden anderen te redden, hoewel ze zelf met de dood werden bedreigd. De vertekening is de gebruikelijke beschrijving van Europese Joden als slachtoffers die hun dood lijdzaam tegemoet gingen.”

Nagenoeg in alle Europese landen, vanuit onze Lage Landen tot aan de Oeral, groepeerden Joden zich in gewapend verzet tegen hun vervolgers en tegen de  collaborateurs met de nazi’s. In gevangenissen en concentratiekampen braken regelmatig gewelddadige opstanden uit, waarvan de bekendste wellicht de Opstand in het Getto van Warschau van 1943 is geweest. Maar elders waren Joodse partizanen actief bezig met het verzet of organiseerden de onderduik van duizenden Joden en/of hun kinderen.

Het begon al in 1936 toen duizenden Joden van over de hele wereld zich actief en gewapend inzetten tijdens de Spaanse Burgeroorlog [1936-1939], het oefenterrein van de nazi’s voor wat nog komen zou. Ook Belgische Joden traden toe tot het verzet. Ze waren vooral actief in de Witte Brigade-Fidelio, of trokken naar Engeland om zich aan te melden bij de Belgische regering in ballingschap om dienst te nemen in de Brigade Piron die in het najaar van 1944 zal ontschepen en deelnemen aan de bevrijding van ons land.

In het najaar breng ik mijn gekende website over verzet en collaboratie “Verzet.org” [2003-2008] weer online, en kan u zelf opnieuw kennisnemen van de talloze spectaculaire en bijwijlen ook erg dramatische verhalen uit die woelige periode van strijd, ondergang en verzet van het Joodse volk, over hun ware vrienden en meedogenloze vervolgers en moordenaars.

Een bekende partizanengroep in het bezette Polen was de FPO (Fareynigte Partizaner Organizatsye), die zich rondom Abba Kovner had verzameld. The Jerusalem Post brengt thans het tragische bericht uit van het overlijden van diens vrouw en strijdgenote Vitka Kovner en geeft tegelijk een korte terugblik op haar bewogen geschiedenis en die van het Pools-Joodse verzet tijdens WO II.

Snel verder lezen KLIKKEN op–>> Lees verder →

Tarantino’s ‘Inglourious Basterds’ gaat roemloos tenonder….

brabosh2 reacties

Once upon a time in Nazi occupied France

inglouriousHet verhaal in een notendop. De film begint ergens in Frankrijk wanneer de nazi-officier kolonel Hans Landa (rol van Christoph Waltz) een razzia houdt op het platteland waar vier Joodse families woonden. Eén familie, de Dreyfussen, leeft ondergedoken bij een boerenfamilie. Het gezin wordt ontdekt en vermoord, slechts één jonge vrouw, Shosanna Dreyfus (Mélanie Laurent- afbeelding rechts onderaan) kan ontkomen. Drie jaar later, 1944 – de zwanenzang van het Derde Rijk -, vinden we de Joodse Shosanna terug die een bioscoop uitbaat.

Omstreeks die tijd heeft de Amerikaanse luitenant Aldo Raine (Brad Pitt) – naar eigen zeggen van Indiaanse afkomst – rondom zich een achttal Amerikaanse Joden verzameld, de zogenaamde Inglourious Basterds (met opzet verkeerd gespeld door Tarantino). Het bloeddorstig groepje wordt achter de linies gedropt en zullen op eigen houtje tientallen nazi’s afmaken, bij voorkeur met baseball knuppels, waarna de gedode nazi’s letterlijk op Indiaanse wijze worden gescalpeerd.

Intussen heeft nazipropagandaleider Dr. Jozef Goebbels een film laten maken met in de centrale rol een scherpschutter soldaat Frederick Zoller (Daniel Brühl) die vanuit een kraaiennest op zijn eentje driehonderd soldaten heeft neergelegd. De film zal in première vertoond worden in het kleine zaaltje van de Joodse Shosanna in aanwezigheid van alle nazikopstukken van het Derde Rijk, Jozef Goebbels, Martin Bormann, Hermann Göring en de Führer Adolf Hitler.

De Inglourious Basterds horen over deze filmpremière en beramen een plan samen met Bridget von Hammersmark (Dianne Kruger) die in het Duitse verzet zit, om de nazi’s uit de weg te ruimen. Ook Shosanna heeft een dergelijk plan en zal tijdens de filmpremière met Marcel (Jacky Ido), haar zwarte assistent waar ze een liefdesaffaire mee heeft [..], de ultieme aanslag plegen. Op het juiste ogenblik worden tijdens de vertoning, door Marcel alle deuren van de filmzaal afgegrendeld en de zaal in de fik gezet. Alle nazi’s gaan ten onder in vuur en vlam inclusief Göring, Goebbels, Bormann en Adolf Hitler.

Eind goed al goed?

inglo3Nee, helaas niet. Toegegeven, Tarantino speelt handig in op het heimelijk genoegen van zijn publiek om op bloedige wijze de nazi’s te laten doodknuppelen door Joden (the Inglourious Basterds) en waar iedereen heeft gefaald om Hitler tijdens het 12 jaar durende Derde Rijk uit de weg te ruimen, slaagt de Joodse Shosanna erin om alle nazi kopstukken in één klap uit de weg te ruimen in een inferno van vuur en vlammen. Moest Tarantino wat meer notie hebben gehad van de geschiedenis, had hij zijn publiek iets meer voldoening kunnen bezorgen door de nazi’s te vermoorden kort na het begin van de film in 1941, toen de uitroeiing van het Joodse volk nog moest beginnen. Jammer, hij schoof zijn verhaal drie jaar op in de geschiedenis en de wraak op wat de nazi’s hebben aangericht komt dus nà de feiten. Maar goed, het blijft dus fictie en zoals van Tarantino te verwachten valt: een niet-correcte oorlogsfilm.

Echter, al na 30 minuten van de vertoning te hebben gezien, kreeg ik het gevoel om de cinemazaal danig verveeld uit te rennen. De film is gewoon rotslecht gebracht. Het is van begin tot het eind een doordrammerij in ’t kwadraat, erger nog dan in Death Proof. Er komt gewoon geen einde aan het gezever. Bovendien zijn de acteurs stuk voor stuk ongeloofwaardig en helaas een goed voorbeeld hoe teveel overacting een film naar de knoppen kan helpen. Brad Pitt (afbeelding rechts) als Amerikaanse kolonel en bevelhebber van de Inglourious Basterds, heeft krampachtig geprobeerd om in de stijl van wijlen George C. Scott in de oorlogsfilm Patton, de figuur van Generaal George S. Patton te imiteren, maar faalt hierin jammerlijk. Wie natuurlijk een grote fan is van Austin Powers of Jerry Lewis, zal dit wel kunnen smaken.

inglo4Volgens vele filmrecensenten wordt de ‘humor’ in de film ‘gered’ door de vrijwel onbekende Christoph Waltz die de nazi kolonel Hans Landa vertolkt, maar is in werkelijkheid een aangebrande karikatuur geworden van de inderdaad geniale acteurs Marty Feldman, Gene Wilder en Mel Brooks. Helaas waren deze thans bejaarde acteurs niet meer beschikbaar. Ja, waar is de geniale Tarantino gebleven van films zoals Reservoir Dogs, Pulp Fiction, Jacky Brown en het magistrale 2-delige Kill Bill?

Het zat er al aan te komen in zijn vorige film Death Proof. Het eerste deel is gewoon drammerig gezever en na de ‘lapdance’ snel doorswitchen en genieten van hoe acteur Kurt Russell wordt ingepakt door de meidenbende. Mijn kwotatie voor deze bar slechte film? 4 op 10, en dat enkel dankzij de het schitterend camerawerk van Robert Richardson. En voor wie graag een goede film wilt bekijken waarin de nazi’s het onderspit delven, kan maar beter naar het waar gebeurde verhaal kijken van de partizanen de gebroeders Bielski in de film Defiance.

Getekend: brabosh, een Quentin Tarantino fan van het eerste uur.

Tot slot de beknopte recensie die ik u niet wil onthouden, door Steven Tuffin, een filmrecensent waar ik het maar zelden mee eens ben, maar per uitzondering deze keer jammer genoeg dus wel:

“De idiote spellingfouten in de titel, het plots bovenhalen van een Sherlock Holmespijp, Mike ‘Austin Powers’ Myers die opduikt als stijve Britse bevelhebber, het switchen tussen talen tijdens lange gesprekken, een glazen bottinetje waaruit bier gedronken wordt, een rood aangelopen Hitler die ‘Nein, nein, nein’ roept… het eindeloze lijstje flauw-komische momenten zorgt ervoor dat ‘Inglourious Basterds’ meer wegheeft van een Mel Brooks-farce dan van een cinematografische pièce de résistance, zoals Quentin Tarantino die afleverde in het begin van zijn carrière. Achtervolgingspastische ‘Death Proof’ had al duidelijk gemaakt dat de Man Met De Zonnebril in een doodlopend straatje van holle dialogen, vervelende verwijzingen en muffe soundtrackkeuzes was terechtgekomen. Toch is deze Tweede Wereldoorlogsprent nog bedroevender. Quentins zogenaamde comeback begint quasi onmiddellijk op de zenuwen te werken. Brad Pitt zijn aanvoerder van een bataljon Amerikaanse soldaten dat jacht maakt op Naziscalpen gedraagt zich idioter dan de gemiddelde BV, Mélanie Laurents jodin-met-een-plan komt wel heel kneuterig uit de hoek en de overige personages zijn – indien mogelijk – nog summierder uitgewerkt. Grote reddingsmiddelen zijn Christoph Waltz’ fantastische Naziofficier en het bij momenten bedwelmende camerawerk van Robert Richardson.”

Bronnen: IMDB: Inglourious Basterds; Cinenews: Inglourious Basterds filmrecensie door Steven Tuffin; Het Nieuwsblad: ‘Inglourious Basterds’ beste start ooit voor Tarantino van 23 augustus 2009

Film: ‘Defiance’, het ongelooflijke verhaal van de partizanen Bielski eindelijk op het witte doek

brabosh4 reacties
De Bielski Partizanen
De Bielski Partizanen
Voronovo, 1944. Massagraf waar 1.800 Joden werden gedumpt
Voronovo, 1944. Massagraf waar 1.800 Joden werden gedumpt, nadat ze door Einsatzgruppen werden afgeslacht

Binnenkort in de bioscoop: Defiance. Gebaseerd op een waar gebeurd verhaal en naar een adaptatie van het gelijknamig boek, vertelt Defiance het heroïsche verhaal van de drie Joodse broers Bielski uit Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In plaats van een zekere dood tegemoet te gaan in de handen van de nazi’s, besluiten de broers Bielski, wiens familie net werd uitgemoord, zich te verschuilen in de uitgestrekte bossen van Wit-Rusland. Dit groeit uit tot een plan om het verzet te steunen en zoveel mogelijk Joodse mannen, vrouwen en kinderen te redden.

als Toevia Bielski
Daniel Craig als Toevia Bielski

In 1941 vielen de Duitsers Wit-Rusland binnen waarna ook hier speciale Einsatzgruppen fanatiek jacht maakten op Joden. Begin 1942 vluchtte Asaël Bielski met enkele lotgenoten de uitgestrekte bossen in. Spoedig voegden zijn broers Toevia, Arczyk en Zoes zich bij hem. Toevia Bielski groeide uit tot een charismatisch leider van deze groep partizanen en steeds meer Joden sloten zich aan.

Midden in de bossen ontstond een kleine stad met een synagoge, een ziekenhuis en een school. Eind 1944 woonden en werkten daar meer dan 1200 personen, waaronder veel vrouwen en kinderen. Niemand, of hij nu ziek was of oud, werd de toegang geweigerd tot deze gemeenschap.

De film vertelt het verhaal [naar het boek van Nechama Tec] over het grootste Joodse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is ook de geschiedenis van Toevia Bielski, een zoon uit een arme Joodse familie die zich ontwikkelde tot een leider die met zijn onvoorstelbare moed en slimheid vele mensen redde van een zekere dood. Hij waarschuwde een ieder die zich aan wilde sluiten met de woorden: “Het leven is moeilijk, we zijn constant in gevaar, maar als we omkomen, als we sterven, dan sterven we als mensen.“

Nechama Tec, auteur van Defiance, the Bielski Partisans (1993):

“Mijn onderzoek naar de vernietiging van Europese Joden door de nazi’s maakte me bewust van een ernstig verzuim en een al even ernstige vertekening. Het verzuim is het opvallende zwijgen over Joden die probeerden anderen te redden, hoewel ze zelf met de dood werden bedreigd. De vertekening is de gebruikelijke beschrijving van Europese Joden als slachtoffers die hun dood lijdzaam tegemoet gingen.

Toevia Bielski
Toevia Bielski

Dit boek is gebaseerd op bewijsmateriaal dat beide corrigeert. Het toont aan dat Joden, onder omstandigheden van menselijke vernedering en lijden, vastbesloten waren om te overleven – ze weigerden lijdzame slachtoffers te worden. Gedreven door verlangen naar vrijheid, de dood riskerend, ontsnapten velen uit de getto’s naar het platteland en de bossen van westelijk Wit-Rusland. Daar vormden sommigen van hen een Joodse partizanengroep, de Bielski Otriad (=partizanendetachement), die aan alle Joodse vluchtelingen bescherming bood.

Deze groep, in de dubbelrol van opstandelingen en redders, groeide uit tot een bosgemeenschap van meer dan 1200 mensen, die de omvangrijkste reddingsoperatie van joden door joden zou blijken. De geschiedenis van deze gemeenschap – die bestond uit strijders, redders, kinderen, oudere mannen, en vrouwen – sluit aan bij mijn eerdere onderzoek naar persoonlijke moed, verzet, weigering om kwaad te accepteren, en onderlinge hulp.”

Met De gebroeders Bielski, een indrukwekkend verhaal van Joods verzet , heeft Nechama Tec een vergeten geschiedenis opgehaald en laat zij zien dat veel Joden wel degelijk actief verzet hebben gepleegd – èn met succes.

Liza Ettinger die dankzij Bielski’s shtetl de oorlog kon overleven verhaalde hier later over:

“Het leek een fantasie uit een andere wereld. Dezelfde mensen -vlees en bloed- maar sterker en vrijer. Er heerste een soort opgewekte ongeremdheid; bijtende openhartigheid in de gesprekken ging gepaard met sappige vloeken; er galoppeerden paarden en er lachten kinderen. Alles scheen te zweven en door elkaar te lopen. Opeens zag ik mijzelf als een figurant in een wildwestfilm met veel acteurs. Ik wist niet of ik samen met de anderen moest lachen, of in mijn eentje moest huilen.“

In het voorjaar van 1944 was het tij voor de nazi’s definitief gekeerd, en had het Rode Leger op 3 juli de hoofdstad Minsk terug heroverd. Op haar terugtocht trok de Duitse Wehrmacht doorheen het Lida-Novogroedok gebied en liepen recht in de val van de partizanen, die al evenmin enig mededogen vertoonden als de nazi’s met hen hadden gehad. Duizenden Duitsers werden onverbiddelijk afgeslacht.

Op 10 juli 1944 besloot Toevia Bielski om zijn unieke Joodse shtetl te ontbinden, en hield zijn laatste toespraak voor de tot 991 (!) tellende groep Joodse vluchtelingen:

“Geliefde broeders en zusters. We hebben samen zeer zware tijden doorgemaakt. We zijn aangevallen en omsingeld geweest. We hebben kou en honger geleden. We hebben in permanente vrees voor ons leven verkeerd. Nu gaan wij de wereld vertellen dat wij, een klein overblijfsel van ons volk, gestreden hebben om onszelf en onze gemartelde broeders te redden. Wij zijn getuigen van wat Hitler en zijn moordenaars hebben gedaan. Wij zullen getuigenis afleggen van het moorden en de verwoesting, van het lijden dat de nazi’s over het Joodse volk hebben gebracht.“

Lees het hele verhaal op Verzet.org: De Verborgen Joodse Stad in Krasnaja Gorka (Wit-Rusland)

Boeken over de Bielski Partizanen:

• Verborgen Stad (Peter Duffy)
•  De gebroeders Bielski. Een indrukwekkend verhaal van Joods verzet (Nechama Tec)