Plaatje hierboven: Teleki, Boedapest in Hongarije. Plaatje van een groep gelovige Joden in het begin van de 20ste eeuw aan de vooravond van de Shoah [beeldbron: Teleki sjoel] Vanaf de buitenkant lijkt het nr. 22 op het Telekiplein op de meeste andere flatgebouwen in Boedapest. Maar achter de zware houten deuren van dit vier verdiepingen tellende okerkleurige gebouw ligt een verborgen kleine synagoge. De sjoel op het Telekiplein heeft honderd jaar onafgebroken gewerkt en heeft de Shoah, de Tweede Wereldoorlog en het communistische regime doorstaan. Op de zaterdagen gonst het binnen de gemeenschap in en uit de kleine sjoel, die … Lees verder De Teleki-sjoel in Boedapest die de Shoah, de Pijlkruisers en de Communisten overleefde

Boedapest, Hongarije, 23 mei 2012. Een groep Amerikaanse toeristen die Boedapest bezochten, ontdekten tot hun afschuw dat het monument ter ere van Raoul Wallenberg werd besmeurd. Over het standbeeld was varkensbloed gegoten en het werd behangen met bloederige afgesneden varkenspoten. Een zoveelste “poging om de naam te onteren van een persoon die duizenden Hongaarse Joden tijdens het nazi-tijdperk het leven heeft gered” en een “andere pijnlijke herinnering dat het antisemitisme niet is uitgeroeid” [bron] Desecration of Holocaust Hero’s Statue Exposes Dangerous Struggle Over Memory and Values door Rabbi Abraham Cooper bron: http://www.huffingtonpost.com/ Ik zal nooit die koude de winterdag vergeten … Lees verder Monument Raoul Wallenberg in Boedapest besmeurd met bloed en varkenspoten [A. Cooper]

Raoul Wallenberg in Russia: Definitely not a Guest, but a Prisoner

door Susanne Berger

vertaald door Brabosh.com
bron: http://www.raoulwallenberg.net/

Toen de Sovjettroepen Boedapest half januari 1945 bevrijdden, betekende dit het einde aan de harde beproevingen die de Joodse bevolking van Hongarije ten deel vielen in de handen van de Duitse en hun Hongaarse aanhangers van de Nazi’s. Meer dan een half miljoen slachtoffers waren dood, terwijl tienduizenden zich nauwelijks aan het leven konden vastklampen in de talrijke onderduikadressen van het grootste getto van Boedapest, die onder de bescherming stonden van neutrale gezantschappen zoals Zweden en Zwitserland.

De aankomst van het Sovjetleger maakte een einde aan de slachting en gaf de overlevenden het kortstondige gevoel dat het slechtste voorbij was. Nochtans, voor Raoul Wallenberg, van wie het netwerk het instrument was geweest om duizenden mensen te helpen overleven, bleek dit het sein van het begin van zijn eigen moeilijke reis.

Vanaf het ogenblik dat Sovjetambtenaren voor eerst keer de jonge Zweedse diplomaat op 13 januari 1945 ontmoetten, leek het hem toe dat hij van weinig belang was voor de soldaten. Toen hij van plan was om een paar dagen later de Hongaarse hoofdstad te verlaten om een ontmoeting te hebben met de Sovjetbevelhebber in hun hoofdkwartier dat in Debrecen was gevestigd, vertelde Wallenberg half grappend aan zijn collega’s dat hij niet wist of hij als “gast of gevangene” zou gaan.

Hij was zich niet bewust dat in Moskou het besluit reeds was genomen om hem zowel als zijn Hongaarse chauffeur, Vilmos Langfelder, aan te houden met een officieel arrestatiebevel dat was uitgereikt door de Sovjet vice-minister van Defensie Nikolai Bulganin, hoogst waarschijnlijk met de rechtstreekse goedkeuring van Stalin, niet eerder dan 17 januari 1945.

Snel verder lezen KLIKKEN op–>> Lees verder “Raoul Wallenberg in Rusland: beslist geen gast maar een gevangene [Susanne Berger]”

Raoul Wallenberg – Sweden’s Not-So-Favourite Son

door Susanne Berger [bron: The Local]

De Zweedse regering heeft aangekondigd dat het 2012 als officieel “Raoul Wallenberg Jaar” zal aanwijzen en de eer is meer dan verdiend. Geplande gebeurtenissen zullen de opmerkelijke moed die de Zweedse zakenman vertoonde, benadrukken toen hij in juli 1944, op éénendertigjarige leeftijd, een diplomatieke benoeming aanvaarde om naar Boedapest in Hongarije te reizen om de confrontatie aan te gaan met de wrede doodsmachinerie van de Nazi’s.

Tegen de tijd dat Wallenberg daar arriveerde waren reeds een vijfhonderdduizend Joden afkomstig van het Hongaarse platteland door de Nazi-machinerie verzwolgen en de rest van zo’n tweehonderdduizend Joden die in de hoofdstad waren achtergebleven stond hetzelfde lot te wachten. Gedreven door de gestage energie van de jonge Zweed, slaagde hij erin om via een uitgebreid netwerk van diplomatieke collega’s en andere helpers om duizenden Joden van Boedapest te redden.

Reeds tegen het einde van de oorlog had de reputatie van Wallenberg haar legendarische status bereikt. Echter, in januari 1945 werd de redder zelf een slachtoffer toen hij als gevangene in de Goelagkampen van Stalin verdween. Grotendeels aan zijn lot overgelaten door zijn geboorteland, leidde het beschamende gebrek aan inspanningen om hem te helpen, in 2001 tot een publieke verontschuldiging aan de familie van Wallenberg door de toenmalige Zweedse premier Göran Persson.

De verhouding van Zweden met wat toch zijn favoriete zoon had moeten zijn, is altijd erg ingewikkeld geweest. Voor zijn landgenoten is hij vaak een problematische held gebleken; iemand die wordt bewonderd, maar niet universeel geliefd. Terwijl de reputatie van Wallenberg in het buitenland gestaag toenam (hij is ereburger van de V.S., Canada en Israël), wijdde Zweden tot 1997 geen officieel gedenkteken om hem aldus de nodige eer te betonen. Zoals kon verwacht worden, zal de herdenking van 2012 opnieuw worden aangepast en grotendeels bestemd zijn voor het buitenlandse publiek.

“Het officiële Raoul Wallenberg Jaar dient hoofdzakelijk om hem te gebruiken om Zweden in het buitenland te adverteren als een moreel hoogstaand land,” zegt kunsthistoricus Tanja Schult die Wallenberg als cultureel symbool heeft bestudeerd. “Maar het verduistert het feit dat de werkelijke kwaliteiten van Wallenberg – onafhankelijk, gewetensvolle gedreven actie – in schril contrast staan tot de officiële houding van Zweden ten aanzien van de Europese Joden, op zijn minst tot aan 1942/43, en een belangrijke bron van conflict vormde in zijn eigen land.”

Snel verder lezen KLIKKEN op–>> Lees verder “Zweedse Raoul Wallenberg in eigen land niet bijster geliefd [Susanne Berger]”

Raoul Wallenberg in de Zweedse Ambassade in Boedapest samen met enkele van zijn Hongaars-Joodse medewerkers

A Swedish Rescuer in Budapest: Raoul Wallenberg

door Yad Vashem [bron]

“Whosoever saves a single life, saves an entire universe”

(“Om het even wie die één enkel leven redt, redt een hele wereld”)

[Mishnah, Sanhedrin 4:5]

Na de bezetting van Hongarije op 19 maart 1944, lanceerde het Zweedse Gezantschap een reddingsoperatie om de Joden te redden van deportatie naar de doodskampen. De pas opgerichte Amerikaanse War Refugee Board besliste om met de Zweedse regering samen te werken om de Joden van Hongarije te helpen.

Spoedig rapporteerde het Zweedse gezantschap in Boedapest dat zij onder enorme druk stonden van Joden die op zoek waren naar bescherming in de vorm van paspoorten of visa. Zij vroegen om een speciale gezant te sturen van wie de belangrijkste taak zou zijn paspoorten uit te reiken. Aldus werd beslist om Raoul Wallenberg te benoemen als secretaris in de Zweedse Ambassade in Boedapest met volledige diplomatieke bevoegdheden. Alvorens te vertrekken vroeg Wallenberg om de vrije hand te krijgen en een machtiging om met de leiders van Hongarije samen te komen.

Wallenberg werd in 1912 geboren in een prominente aristocratische bankiersfamilie. Hij studeerde architectuur in de Verenigde Staten alvorens hij zich engageerde in de zaken van zijn familie. In het begin van de jaren 1940 maakte hij verscheidene zakenreizen in de door de Nazi ’s bezette gebieden met inbegrip van Hongarije. Dit maakte hem een getuige van het beleid van Nazi-Duitsland.

Wallenberg kwam op 9 juli 1944 in de Hongaarse hoofdstad toe met een lijst van Joden die hij wilde helpen en met 650 beschermende paspoorten voor Joden die een bepaalde band met Zweden hadden. Nochtans verwijdde hij spoedig het werkingsgebied van zijn opdracht en begon duizenden beschermende brieven uit te reiken en huizen aan te kopen die hij onder de Zweedse vlag plaatste die hij aldus tot ex-territoriaal gebied maakte en waar hij Joden voor extra bescherming onderbracht. De beschermende brief machtigde zijn houder om naar Zweden of naar om het even welk ander land te reizen dat Zweden vertegenwoordigde. Ongeveer 4.500 Joden beschikten over deze documenten, die hen tegen dwangarbeid beschermden en hen van het dragen van de gele ster vrijstelden.

Snel verder kijken KLIKKEN op–>> Lees verder “Een Zweedse redder in Boedapest: Raoul Wallenberg [Yad Vashem]”

Oswiescim, Polen, 26 mei 1944. Hongaarse Joden arriveren op het perron van KZ Auschwitz-Birkenau. Voor hen komt alle hulp te laat. Raoul Wallenberg komt pas op 9 juli 1944 toe in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. Op dat ogenblik waren reeds 437.402 Joden – zowat de helft van de Hongaarse Joden – gedeporteerd en vermoord. Wallenberg zal meteen alles op alles zetten om de verdere vernietiging van het Joodse volk van Hongarije te stoppen. Hij zal nog duizenden Joden uit de klauwen halen van SS-Obersturmbannführer Adolf Eichmann en Reichsführer van de SS Heinrich Himmler en redden van een gewisse dood.

Aan het begin van de race tegen de tijd tussen Wallenberg en Eichmann

bron: ‘De Zaak Wallenberg’
De meest tragische held van de Tweede Wereldoorlog

door Jacques Derogy
Uitgeverij Elsevier A’dam/Brussel; 1981

“De Zaak Wallenberg” is het uitputtende verslag over een van de minst bekende helden van de Tweede Wereldoorlog. Het gebeuren speelt zich af in Boedapest, in de jaren 1944-1945. In zes maanden tijd weet de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg duizenden Hongaarse joden voor de ondergang te behoeden. In 1944 reist Wallenberg, telg van een van Zwedens meest bekende families, naar Boedapest waar hij een gigantische diplomatieke operatie op touw zet om de bedreigde joden aldaar naar het buitenland te evacueren. Het voornaamste middel daartoe is het uitreiken van Zweedse paspoorten die de joden (nu Zweedse onderdanen) tegen deportatie beschermen, en het oprichten van een ‘internationaal getto’ dat hen enigszins vrijwaart van snelle, onaangekondigde acties. Met gevaar voor eigen leven weet hij zodoende in een race tegen de tijd, tegen Eichmann en Himmler duizenden joden te redden.

Drie dagen na zijn aankomst [in Boedapest] begeeft Raoul Wallenberg, die van deze schijnonderhandelingen in het geheel niet op de hoogte is, zich [op 12 juli 1944] naar het gebouw van de Joodse Raad om zich zo snel mogelijk te laten inlichten en een onderhoud te hebben met de voorzitter van de Raad, Samuel Stern. Omdat hij geen jodenster draagt op zijn marineblauwe overjas en omdat hij Duits spreekt en met gezag optreedt, wordt hij voor een man van de Gestapo aangezien. Men laat hem dus wachten in de hall. Daar wordt hij echter herkend door een jeugdvriend, een Hongaarse jood die László Petö heet en evenals Raoul heel wat heeft rondgereisd. Deze introduceert hem onmiddellijk bij dr. Stern. Raoul overhandigt hem de aanbevelingsbrief van Marcus Ehrenpreis, de opperrabbijn van Stockholm: ‘Geeft u hem op schrift al uw dringende wensen mee. De heer Wallenberg zal mij deze via de kanalen van Buitenlandse Zaken doen toekomen .. Via hem zal ons hulpcomité alles doen wat in zijn macht ligt. In de hoop dat onze geloofsgenoten, met de genade van God, voor het ergste gespaard zullen blijven.’

De twee mannen spreken af dat László Petö in de toekomst hun verbindingsman zal zijn. Raoul gaat daarna onmiddellijk naar het Zwitserse consulaat waar hij een langdurig onderhoud heeft met consul Charles Lutz,. Deze heeft in het gebouw asiel verleend aan de Hongaarse afgevaardigde van de Jewish Agency, die belast is met de organisatie van transporten bestemming Palestina.

Bij thuiskomst treft de jonge Zweedse diplomaat drie joodse vrijwilligers aan nl. Hugo Wohl, en Vilmos en Béla Forgács (het tweetal dat op deze manier aan de razzia van Ujpest is ontkomen), die hem hun diensten komen aanbieden. Zij behoren tot de eersten die een beschermingspas hebben gekregen en niet langer verplicht zijn een jodenster te dragen. Het probleem is echter hoe deze provisorische papieren een maximale waarde kunnen krijgen opdat ze de autoriteiten zoveel mogelijk gezag zullen inboezemen… om ze vervolgens in verhoogd tempo te verstrekken.

Snel verder lezen KLIKKEN op–>> Lees verder “Wallenberg begint aan de race tegen de tijd versus Adolf Eichmann om de Joden te redden [Jacques Derogy]”

Het opmerkelijk reddingsinitiatief van Raoul Wallenberg

door Perry Pierik
bron: Hongarije 1944-1945 / De vergeten tragedie [uitgeverij Aspekt, 1995]

Opmerkelijk was het reddingsinitiatief dat door de derde secretaris van de Zweedse ambassade, Raoul Wallenberg, werd ondernomen. Wallenberg, pas 32 jaar oud toen hij op 9 juli 1944 in Boedapest arriveerde, kwam uit een gegoede Stockholmse bankiersfamilie met politieke traditie. Wallen berg had het gevoel voor diplomatie van zijn voorvaderen geërfd. Hij zou het nodig hebben want zijn taak in Boedapest was zwaar.

Wallenberg voelde zich erg betrokken bij de Holocaust die zich in Hongarije afspeelde. Na zijn architectuurstudie in de Verenigde Staten verbleef Wallenberg een vijftal maanden in Haifa, Palestina, alwaar hij in 1936 in aanraking was gekomen met uit Duitsland gevluchte joden. Hij was geschokt door hun verhalen over het groeiende antisemitisme in het Derde Rijk. In de jaren daarop bleef Wallenberg het proces van de Holocaust met argusogen volgen. Voor zijn werk kwam hij in 1942 en 1943 in Hongarije, waar hij getuige was van de toenemende discriminerende wetgeving van de Hongaren jegens hun minderheden.

In 1944 werd hij benaderd door twee medewerkers van de bekende joodse staalfirma Manfred Weiss of hij als Zweed zou willen bemiddelen tussen de joden, de Duitse en Hongaarse antisemieten. Wallenberg speelde dit door aan de Zweedse diplomatieke dienst die daartoe gewillig zijn staf in Boedapest vergrootte. Wallenberg sloot zich aan bij de Zweedse missie in de stad en daarmee was zijn moedige en fatale missie in Boedapest begonnen.

Wallenbergs missie is om een aantal zaken interessant. Allereerst natuurlijk vanwege het feit dat hij er in slaagde duizenden joden het leven te redden. Op de tweede plaats zag hij ook nog kans om ondanks zijn werkzaamheden gedetailleerde rapporten over het lot der joden naar het buitenland door te spelen. Hierdoor nam de druk op de daders toe. Wallenberg schermde dan ook herhaaldelijk met het dreigement dat de moordenaars berecht zouden worden na de oorlog.

Snel verder lezen KLIKKEN op–>> Lees verder “Het opmerkelijk reddingsinitiatief van Raoul Wallenberg [Perry Pierik]”

Dit jaar is het de 100ste geboortedag van de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg die ontelbare Joodse levens heeft gered tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook Brabosh.com zal het hele jaar door actief meewerken aan de herdenking en om de regelmaat artikels brengen ter nagedachtenis van deze opmerkelijke figuur. Daartoe heb ik een aparte rubriek aangemaakt en tevens door op een zichtbare plek in de rechter zijbalk van deze blog een button te plaatsen, die u met een eenvoudige klik meteen naar die rubriek zal leiden. Ik hoop dat zich velen bij die herdenking zullen aansluiten in dit bijzondere herdenkingsjaar. Als eerste … Lees verder Raoul Wallenberg als rolmodel [Manfred Gerstenfeld]